Handenwassen is een van de makkelijkste manieren om infecties te voorkomen en te verspreiden. Bovendien is het niet duur: u hebt alleen water en zeep of een gel nodig. Wij geven u alvast wat tips.
Was uw handen altijd voor:
- Het bereiden van maaltijden
- Voor elke maaltijd
- Voor het behandelen van wonden, het toedienen van medicatie en het verzorgen van iemand die hulpbehoevend is.
- Het aanbrengen of verwijderen van contactlenzen. Was uw handen altijd na:
- Het bereiden van maaltijden, vooral als er rauw vlees of gevogelte aan te pas komt.
- Na elke maaltijd.
- Na elk bezoek aan het toilet, na het verschonen van een baby.
- Na elk contact met dieren, met uitwerpselen en met speeltjes van dieren.
- Na het snuiten van uw neus, na hoesten en niezen in uw hand.
- Na de behandeling van een zieke of gewonde persoon.
- Na elk contact met afval (huishouden of tuin), chemische producten en alles wat vuil of besmet is (vaatdoeken, schoenen).
- Elke keer nadat u iemand een hand geeft (liefst onopvallend).
Was uw handen liefst met zeep en water:
- Maak uw handen nat met lopend water, warm of koud.
- Breng zeep aan (vast, vloeibaar of poeder)
- Doe de zeep schuimen.
- Wrijf de zeep uit over de hele pols en hand, ook tussen de vingers, op de handrug en onder de nagels, minstens 20 seconden lang. Idealiter net zo lang als twee keer ‘happy birthday’ zingen (of neuriën!).
- Spoel uw handen en polsen goed af, zorg ervoor dat ook alle zeepresten weggespoeld worden.
- Droog uw handen met een droge, schone handdoek of aan een papieren wegwerphanddoek of laat ze droogblazen.
- Gebruik indien mogelijk een handdoek of uw ellenboog om de kraan toe te draaien.
Handenwassen met water en zeep is de beste manier om het aantal microben te doen dalen. Als er geen water en of zeep in de buurt is dan kunt u gebruik maken van een ontsmettende handgel op basis van alcohol (minstens 60%) Goede handgels kunnen snel het aantal microben op handen doel dalen, maar ze elimineren niet alle kiemen. Op vette en vuile handen werkt handgel minder doeltreffend.
- Breng de gel aan in de palm van de hand (kijk naar de gebruiksaanwijzing voor de hoeveelheid).
- Wrijf de handen in elkaar.
- Wrijf de gel uit over alle oppervlakken van uw handen totdat uw handen droog zijn.
De Hongaarse arts Ignaz Semmelweis (1818 –1865) leverde in 1847 het eerste epidemiologische bewijs van het belang van handhygiëne in de preventie van de overdracht van infecties. Nadat hij zijn collega’s verplichtte om de handen te wassen met een oplossing met 4% calciumchloride voordat ze zwangere vrouwen onderzochten, daalde hat aantal overlijdens door kraambedkoorts aanzienlijk. De collega’s van Semmelweis waren overigens niet blij met de aanbevelingen van hun ‘eigenwijze’ confrater die hen uitschold voor ‘moordenaars’ als ze hun handen niet wasten. “De aanbevelingen van Semmelweis lijken vandaag een evidentie te zijn, maar toch”, zo zegt Dr. Leon Bender van Cedars-Sinai Medical Center in The New York Times. “Het is een mysterie waarom dokters er geen correcte handhygiëne op na houden”, zo zegt hij en hij somt de mogelijke redenen op. Artsen hebben het heel druk en er zijn niet altijd wastafels in de buurt.
Ook het alternatief, ontsmettende gels in verdelers die aan de muren hangen, is niet altijd beschikbaar en als het beschikbaar is, wordt het niet altijd gebruikt. Daarnaast treden bij artsen ook vaak perceptiefouten op. Ze schatten het aantal keren dat ze hun handen wassen veel hoger in dan het in werkelijkheid is. “Arrogantie is een andere reden waarom artsen het handenwassen wel eens achterwege laten. Ze zien niet zichzelf, maar wel de anderen als een mogelijke bron van besmettingen.” In het ziekenhuis waar Dr. Bender werkte – hij is inmiddels met pensioen – werden heel wat pogingen ondernomen om artsen aan te manen vaker hun handen te wassen: campagnes in het ziekenhuis zelf en in de parkeergarage, beloningen, e-mails, posters en ga zo maar door. Het hielp allemaal wel een beetje, maar niet genoeg. Tot de directeur van het ziekenhuis aan het einde van een vergadering elke collega vraagt of hij een cultuur mag nemen van hun handen en hen meteen petrischalen voorschotelt. Gruwelijke beelden waren het resultaat. De meest weerzinwekkende beelden werden ingevoerd als screensaver en dat werkte wel. “Het is moeilijk om artsen nieuwe gewoonten bij te brengen, vooral na meer dan 20 jaar praktijk, maar als je ze harde bewijzen levert, veranderen ze wel snel van mening. Het bewijs in de vorm van een beeld bleek veel doeltreffender te zijn dan tonnen statistisch materiaal”, aldus Bender.