Wonen en zorg, een duo
Dé datum die als een zwaard boven het hoofd hing van de provincies, is voorbij. De afslanking van de geviseerde besturen is een feit. Met ingang van 1 januari 2018 hebben zij alle persoonsgebonden bevoegdheden moeten loslaten. Zo zijn welzijn, jeugd, cultuur en sport recent in Vlaamse of lokale handen terecht gekomen. Dat dit proces van afslanking wonden heeft geslagen, hoeft geen betoog. Het is meer dan één kras op de ziel van de provincies. Maar desondanks blijven ze strijdvaardig. “We gaan volop voor datgene waarvoor we bevoegd zijn en zullen al doende onze meerwaarde bewijzen.” zegt gedeputeerde Couckuyt, bevoegd voor ontwikkelingssamenwerking, wonen, toerisme, gelijke kansen, steunpunt data en analyse en APB Lemberge. “We gaan voor een sterke provincie door al haar troeven uit te spelen.”
Het kan op het eerste zicht wat vreemd lijken om een gedeputeerde aan het woord te laten in een zorgmagazine, net op het moment dat ‘welzijn’ en ‘gezondheid’ geschrapt werden in z’n takenpakket. Elke zinvolle link is daardoor toch compleet zoek?
Niets is minder waar
In de nasleep van de afslanking van de provinciebesturen blijft de Provincie Oost-Vlaanderen tot 2020 bevoegd voor het Provinciaal Zorgcentrum Lemberge, een campus met 242 bedden verspreid over een ziekenhuis-SP-dienst en een rustoord. Er werd door Vlaanderen geen tijdige oplossing gevonden voor overname. In die zin is de Provincie Oost-Vlaanderen binnen dit domein nog lang niet uitgespeeld, zelfs niet als actieve zorgpartner. Maar ook los van deze uitzondering, blijft het provinciebestuur op meerdere manieren en in belangrijke mate verbonden met de zorgsector, zelfs al is het daarvoor niet langer rechtstreeks verantwoordelijk. Binnen de bevoegdheden van gedeputeerde Couckuyt gaat dat onder meer om volgende, waardevolle verbindingen.
Wonen en zorg, een duo
Maatschappelijke veranderingen hebben een grote impact op de woonbehoeftes van mensen. De vergrijzing en de toenemende zorgnoden, in combinatie met besparingen in de zorg- en welzijnssector, zorgen ervoor dat we met z’n allen zo lang mogelijk thuis mogen of moeten wonen. De residentiële opname wordt het allerlaatste redmiddel. Deze beweging hakt serieus in op onze manier van wonen en zet heel wat (zorg)organisaties aan tot experimenteren. Telkens opnieuw is dat een zoektocht naar een gepast, maar wisselend evenwicht tussen zelfstandigheid en ondersteuning. Maatwerk dus. De Provincie Oost-Vlaanderen subsidieert dergelijke vernieuwende woonvormen, voor zover ze te maken hebben met meegroeiwonen, gemeenschappelijk wonen, aangepast wonen voor bijzondere doelgroepen en leefbare en duurzame wijken. Tegelijkertijd worden de goede praktijken die daaruit voortkomen onder de aandacht gebracht, om potentieel nieuwe initiatiefnemers te inspireren. “Hoe groter de ondersteuningsnood, hoe meer zorgactoren in beeld komen. Hun aanwezigheid of beschikbaarheid is dan ook een cruciale basisvoorwaarde om het langer thuis wonen mogelijk te maken. In die zin zijn wonen en zorg net meer en méér met elkaar verweven.” aldus de gedeputeerde. Deze 2 op provinciaal beleidsniveau kunstmatig uit elkaar rukken, is dan ook een bijzonder vreemde zet.
Mondiale solidariteit met groot accent op welzijn en gezondheid
De Provincie Oost-Vlaanderen draagt bij tot een rechtvaardige, duurzame en solidaire wereld. Zo wordt al jarenlang gewerkt aan structureel en hecht partnerschap met regio’s in de Filipijnen, Ecuador en Rwanda. Daarnaast worden ook Oost-Vlaamse organisaties ondersteund die werken met en voor een project in het Zuiden. Wel zijns- en gezondheidsthema’s zijn daarbij, jaar na jaar, een sterk terugkerend gegeven. In de samenwerking met Oost-Europa focust de Provincie Oost-Vlaanderen zich zelfs volledig op dergelijke projecten, georganiseerd door vierde pijlerorganisaties. In Buzau (Roemenië) is er bovendien een langlopende partnerovereenkomst die volledig in dienst staat van kwalitatieve thuiszorg. Allemaal mooie voorbeelden dus die aantonen dat ook op het vlak van mondiale solidariteit de zorg- en welzijnssector nooit ver weg is van provinciaal beleid, integendeel. Het maakt er zelfs integraal deel van uit. Niet alleen qua thema’s, maar ook qua partners, hier en elders in de wereld.
Ondersteuning op het vlak van Data & Analyse, ook voor de zorgsector
Net zoals voorheen kan en zal de zorgsector blijvend beroep kunnen doen op de provincie voor ondersteuning bij het opzetten van een onderbouwd zorgbeleid. “Met het team ‘Data & Analyse’ staan onze experts klaar om alle mogelijke vraagstellers hierin bij te staan.” zegt gedeputeerde Couckuyt. Via het instrument www.provincies.incijfers.be ontsluiten we op een heel toegankelijke manier een groot aantal cijferreeksen. En die inhoud is niet beperkt tot grondgebonden thema’s. Noch qua klanten, noch qua thema’s sluiten we domeinen uit. Zelfs al zijn we voor een gedeelte daarvan, onze bevoegdheid verloren. Dergelijke opsplitsing maken zou compleet absurd zijn. Ook met vragen op maat blijft de zorg- en welzijnssector terecht kunnen bij het Steunpunt data en analyse (D&A). Omgevingsanalyses, lokalisaties van kwetsbare groepen, inschattingen van bepaalde problematieken, vergelijkende analyses,… zijn enkele voorbeelden van vragen die we heel regelmatig zien terugkeren.
Samenwerking noodzakelijk om zorgberoepen te promoten
Sinds meerdere jaren werkt de Provincie Oost-Vlaanderen aan de promotie van zorgberoepen. Dit is altijd al een samenspel geweest tussen welzijn, onderwijs en economie. Ook nu welzijn bij de provincie verdwenen is, wordt verder aan de weg getimmerd van deze grootschalige promotiecampagne. We weten dat de komende jaren grote tekorten aan zorgpersoneel zullen ontstaan. De stijgende zorgnood als gevolg van onze steeds hogere levensverwachting en het oplopend aantal chronische ziekten, spelen daarin uiteraard een belangrijke rol. En als tegelijkertijd een groot aantal arbeidskrachten de sector verlaat – de babyboomers, weet je wel – dan is het tekort compleet. Op initiatief van minister Vandeurzen, in samenwerking met de Vlaamse provinciebesturen en heel wat partners uit de betrokken sectoren, worden dan ook de nodige initiatieven opgezet. Dit in functie van een grotere attractiviteit van de zorgjobs, toegankelijk opleidingsaanbod, betere doorstroom van onderwijs naar arbeidsmarkt, enzovoort. Een noodzakelijke samenwerking tussen beleidsdomeinen, onder provinciale coördinatie, al hoort – vreemd genoeg – 1 van de 3 domeinen voortaan niet meer onder deze vleugels thuis. U merkt het, de klungelige kloof tussen persoonsgebonden en grondgebonden materie, is een kunstmatig gegeven. De praktijk is nu eenmaal complexer dan de theorie. Publieke thema’s bestaan uit één grote verwevenheid der dingen en net daarin is het samenspel tussen álle verantwoordelijken cruciaal. Gedeputeerde Couckuyt: “We verliezen de zorgsector niet uit beeld bij de uitoefening van onze huidige bevoegdheden. Dit domein is zo breed dat we er hoe dan ook mee in aanraking komen, eender welke invalshoek je neemt.”