‘Alopecia androgenetica’ is de naam van de haaruitval die doorgaans wordt aangeduid met ‘mannelijke kaalheid’. Deze kaalheid wordt veroorzaakt door de gevoeligheid van de haarzakjes voor het (mannelijke) hormoon dihydroxytestosteron (DHT). Bij mannen is ‘androgenetica’ te herkennen doordat de hoeveelheid haar op de kruin of bij de inhammen, minder wordt.
De term ‘mannelijke kaalheid’ is enigszins verwarrend, want ook vrouwen kunnen last hebben van deze vorm van kaalheid. Bij vrouwen wordt daarom gesproken van ‘haarverlies volgens het vrouwelijk patroon’.
Alopecia androgenetica heeft qua oorzaak niets te maken met alopecia areata. Anders dan bij alopecia areata, is de mannelijke kaalheid een onomkeerbaar proces. Haar dat weg is blijft weg.
Ruim 40 procent van de mannen boven de 30 jaar heeft last van alopecia androgenetica. Bij vrouwen is dat ruim 20 procent.
Bij mannen begint deze kaalheid bij de slapen en op de kruin en gaat meestal door tot er alleen een rand haar op het achterhoofd overblijft. Bij vrouwen komt alopecia androgenetica meestal tot uiting door een dunnere haarinplant, vaak dominant op de middellijn van het hoofd. Alopecia androgenetica is strikt genomen geen ziekte of aandoening, maar wordt beschouwd als een verouderingsverschijnsel. Dat neemt niet weg dat het wel zo wordt ervaren, zeker voor (jonge) vrouwen bij wie de kaalheid goed zichtbaar is. Ook voor mannen bij wie de kaalheid al op jonge leeftijd inzet, kan dit heel belastend zijn.
Fases in de haargroei
Men kan de haargroei verdelen in drie fases namelijk:
- Anagene fase:
groeifase 1-6 jaar, 1 tot 3 mm per dag
- Katagene fase:
omschakeling van groei naar rust
- Telogene fase:
rustfase met aan het eind haar- uitval
Na de telogene fase begint de haarfollikel weer met een anagene fase. Zo kan ieder haarzakje zo’n 20 keer een nieuwe haar maken.
Het ontstaan van Alopecia Androgenetica:
- Mannelijke hormonen, met name dihydrotestosteron (DHT), binden aan receptoren (“antennes”) op haarfollikels
- Grote haarfollikels worden geleidelijk kleine follikels
- Verkorting van de anagene fase (groeifase)
- Ontwikkeling van kortere en dunnere haren. De follikels blijven bestaan
- Alopecia androgenetica ontstaat geleidelijk.
Het centrale kenmerk van alopecia androgenetica is de miniaturisatie van de haren is. Met andere woorden, iedere haarcyclus eindigt met dunnere haar.
Haarverlies volgens het vrouwelijk patroon
In plaats van alopecia androgenetica kunnen vrouwen ook ‘Haarverlies volgens het vrouwelijk patroon’ hebben. Hierbij spelen mannelijke hormonen geen rol. En daarom hebben behandelmethoden die mannelijke hormonen onderdrukken ook geen effect.
Er is nog niet veel bekend over de oorzaken van haarverlies volgens het vrouwelijk patroon.
Pityrosporon ovale, een gist die bij iedereen aanwezig is zou een rol kunnen spelen. Erfelijkheid kan een rol spelen.